Ngày 26/6, thành phố Đông Triều tổ chức Lễ khởi công tu bổ, tôn tạo di tích chùa – quán Ngọc Thanh – Di tích Quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Dự lễ khởi công có đồng chí Đại tá Đỗ Văn Lực – nguyên Ủy viên BTV Tỉnh ủy, nguyên Giám đốc Công an tỉnh; các đồng chí lãnh đạo các Sở, ngành của tỉnh; đồng chí Nguyễn Văn Công – Tỉnh ủy viên, Bí thư Thành ủy; đồng chí Nguyễn Văn Ngoãn – Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố; đồng chí Nguyễn Khắc Dũng – Ủy viên BTV Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố; Thượng tọa Thích Đạo Hiển – Ủy viên Hội đồng trị sự Trung ương GHPG Việt Nam, Phó Trưởng ban kiêm Chánh thư ký Ban Trị sự GHPG Việt Nam tỉnh Quảng Ninh; Đại đức Thích Quảng Hiển – Phó Chánh Văn phòng Ban Trị sự GHPG Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, Trưởng ban Trị sự GHPG Việt Nam thành phố Đông Triều; ông Nguyễn Việt Hà – Đại diện Quỹ Thiện Tâm (tập đoàn Vingroup) cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Thành ủy – Thường trực HĐND – Thường trực UBND thành phố; lãnh đạo Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội thành phố, các cơ quan, đơn vị; các chư tôn, đức, tăng, ni, phật tử trên địa bàn.
Chùa – quán Ngọc Thanh có tên chữ là “Linh Khánh tự”; đạo quán là “Ngọc Thanh quán” được xây dựng trên lưng chừng núi Đạm Thủy, thuộc phường Thủy An, thành phố Đông Triều. Chùa quán nơi đây không chỉ nổi tiếng từ xưa, mà còn có lăng mộ hai vị vua Trần Duệ Tông và Trần Thuận Tông, tạo thành một quần thể chùa, tháp, đạo quán, lăng miếu có giá trị được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt.
Tương truyền “Ngọc Thanh quán” là một quán đạo nổi tiếng có từ thời Lý, đến thời Trần được xây dựng khang trang trở thành chốn tùng lâm, đạo quán của các đạo sỹ tu tiên. Năm 2013 và năm 2016, việc khai quật Hy lăng và chùa – quán Ngọc Thanh cũng đã phát lộ một số di tích có nền móng kiến trúc từ thời Trần đến thời Nguyễn, trong đó có cả dấu vết kiến trúc thuần Trần. Đặc biệt, các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết giếng nước, được gọi là “huyệt đan sa”- một bộ phận không thể thiếu trong cấu trúc của đạo quán.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, các kiến trúc xưa của chùa – quán Ngọc Thanh chỉ còn lại phế tích, các sư trụ trì chùa quán Ngọc Thanh cùng nhân dân và phật tử đã phát tâm công đức tôn tạo di tích chùa – quán như hiện nay. Tuy nhiên công trình đã xuống cấp nghiêm trọng cần được tu bổ, tôn tạo để bảo tồn giá trị nguồn gốc, góp phần phát huy giá trị di sản.
Để phục vụ phát triển du lịch gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đáp ứng nhu cầu tôn giáo, tín ngưỡng của nhân dân khu vực và du khách trong và ngoài nước, ngày 16/4/2025, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Quyết định số 1157/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích chùa – quán Ngọc Thanh với diện tích trên 1,8ha, bao gồm toàn bộ khu vực bảo vệ, một phần diện tích để làm đường vào di tích với các hạng mục gồm: Xây dựng mới Tam Quan, tôn tạo Tam Bảo, tôn tạo nhà Tổ, tôn tạo Quán Ngọc Thanh, xây dựng lại nhà khách, nhà trụ trì, Am hóa vàng, bảo tồn giếng cổ, chỉnh trang sân vườn – vườn Tháp với tổng mức đầu tư trên 40 tỷ đồng, chủ yếu bằng nguồn phát tâm công đức của Quỹ Thiện Tâm – Tập đoàn Vingroup.
Phát biểu tại Lễ khởi công, đồng chí Nguyễn Khắc Dũng, Ủy viên BTV Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố đề nghị các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh; cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan tập trung phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để Dự án tu bổ, tôn tạo chùa – quán Ngọc Thanh sớm hoàn thiện, đáp ứng nguyện vọng, mong mỏi của Nhân dân và phật tử thập phương. Đồng thời bày tỏ mong muốn và tin tưởng sau khi hoàn thành, chùa – quán Ngọc Thanh sẽ trở thành một điểm văn hóa tâm linh quan trọng, góp phần vào phát triển du lịch bền vững gắn với gìn giữ, phát huy di sản văn hóa quý báu của dân tộc và của địa phương Đông Triều.
